«Вул. Асіпенка»‎ или «Асіпенкі»‎? Еще одна порция ляпов в названиях столичных улиц

Один из читателей нашего форума поделился фотографиями из личного архива с очередной порцией ошибок, которые можно обнаружить в названиях улиц Минска. Разобраться, какие из них написаны верно, нам помог начальник отдела адресной системы Национального кадастрового агентства Александр Корень.

Улица названа в честь советской летчицы Полины Осипенко, поэтому правильный перевод на белорусский язык — «вул. Асіпенка».

Улица названа в честь писателя Михаила Салтыкова-Щедрина, поэтому на белорусском языке правильным будет название «вул. Шчадрына».

Эта улица названа в честь Александра Федоровича Можайского — русского военного деятеля, контр-адмирала и изобретателя, поэтому правильный перевод улицы на белорусский язык — «вул. Мажайскага».

Правильный перевод — «завулак 1-ы Земляробчы».

В правильном переводе на белорусский язык «ул. Краснозвездная» звучит как «вул. Чырваназоркавая».

Верный вариант перевода на белорусский язык — «2-і Сморгаўскі завулак».

Откуда столько ошибок в названиях столичных улиц? Вадим Шклярик, кандидат филологических наук, бывший ученый секретарь Республиканской топонимической комиссии при НАН Беларуси, прокомментировал этот феномен неграмотности.

— У выпадку з назвамі, утворанымі ад прозвішчаў, памылкі могуць узнікаць пры няведанні, у гонар каго названа вуліца — мужчыны ці жанчыны, — объясняет Вадим. — У сучаснай беларускай літаратурнай мове пол асобы часам уплывае на тое, скланяецца адпаведнае прозвішча ці не. Таму «вуліца Асіпенкі» магла б так называцца тады, калі б была названа ў гонар, скажам, беларускага пісьменніка Алеся Асіпенкі. А ў выпадку з Палінай Асіпенка правільным сапраўды будзе варыянт «вуліца Асіпенка».

Пазбегнуць такіх недакладнасцей дазволіла б ужыванне ў назвах вуліц разам з прозвішчамі таксама імёнаў людзей.

Варыянт «вуліца Шчадрыны» граматычна выводзіцца ад прозвішча Шчадры́на (параўнайце: Францыск Скары́на — вуліца Францыска Скары́ны), але гэта, канешне, памылка, бо вуліца названа ў гонар расійскага пісьменніка Міхаіла Салтыкова-Шчадрынá. Што да варыянта «вуліца Мажайская», то тут сувязь з прозвішчам увогуле не прасочваецца (асацыяцыі ўзнікаюць хутчэй з расійскім горадам Мажайскам). З'явіўся такі надпіс, верагодна, праз недагляд ці нежаданне ўдакладніць правільную форму назвы.

Слова «Землядзельчаскі», ужытае ў назве завулка, у нарматыўных слоўніках беларускай мовы адсутнічае, правільны варыянт тут толькі адзін — «Земляробчы». А вось са словам «Чырваназорная» не ўсё так адназначна. Ні па сэнсе, ні граматычна яно не з’яўляецца памылковым, але мае дачыненне, хутчэй, да неба і космасу. Таму ў выпадку з назвай вуліцы «Краснозвёздная» беларускамоўным адпаведнікам для яе сапраўды будзе слова «Чырваназоркавая», бо маюцца на ўвазе зусім не касмічныя рэчы.

К слову, если вы хотите проверить название улицы, можете обратиться к кадастровой карте, которая есть в публичном доступе. С помощью ресурса вы не только найдете правильный вариант перевода, но и информацию, в честь кого названа улица.

Есть о чем рассказать? Пишите в наш телеграм-бот. Это анонимно и быстро