Першае ўкладанне — $500 на швейную машынку. Гэтая беларуска робіць бізнес на вігвамах

10 769
24 марта 2023 в 18:11
Источник: Надзея Конан. Фота: Максім Маліноўскі. Пераклад: Вікторыя Голубева

Першае ўкладанне — $500 на швейную машынку. Гэтая беларуска робіць бізнес на вігвамах

Источник: Надзея Конан. Фота: Максім Маліноўскі. Пераклад: Вікторыя Голубева

Па адукацыі Дар’я Мацвеенка — выкладчыца рускай мовы і літаратуры. Гадоў 15 таму яна не ўяўляла, што зоймецца вельмі незвычайным бізнесам — будзе шыць вігвамы. А пачалося ўсё з лялек-тыльдаў для дачкі падчас дэкрэта. Дар’я кажа: «Памятаю, прыехала дадому са швейнай машынкай і з палаючымі вачыма: „Буду шыць!“» Тата адказаў: «Ты ж не ўмееш». Я прамовіла: «Значыць, трэба мяне навучыць».

Невялічкая мінская майстэрня Maryfleur, дзе шыюць вігвамы, знаходзіцца ў глыбіні каларытнага завулка Паўночнага, што на горцы побач са станцыяй метро «Плошча Францішка Багушэвіча». Былы вытворчы двухпавярховік падзелены на офісы, у адным з якіх размешчана тэкстыльная норка са швейнымі машынамі, скруткамі тканін, напаўняльнікаў, тасёмак. Вунь там — нешта падобнае ці то на вялікія парасоны, ці то на спадніцы. Калі разгарнуць і паставіць гэта ў кватэры, атрымаецца чароўнае месца для дзіцячых гульняў: вігвам! Гэта і ёсць прадукцыя Дар’і.

Зрэшты, пра ўсё па парадку.

— У мяне педагагічная адукацыя: выкладчык рускай мовы і літаратуры. Навучала англійскай мове, займалася дзіцячай псіхалогіяй, але ўсё гэта неяк вылілася ў дзіцячы тэкстыль, — распавядае гаспадыня майстэрні.

Хатняе майстэрства ў жыцці Дар’і пачалося ў 2009-м, у дэкрэце.

— Хацелася зрабіць нешта прыгожае для дачкі. Убачыла лялькі-тыльды, тады яны былі вельмі моднымі. Вырашыла пашыць сама.

Тады і адбыўся той самы дыялог з бацькам, які мы згадалі ў самым пачатку.

— Памятаю, прыехала дадому са швейнай машынкай і з палаючымі вачыма: «Буду шыць!» Тата адказаў: «Ты ж не ўмееш». Я вырашыла: «Значыць, трэба мяне навучыць». Я не ўмела нават завесці нітку ў іголку ў машынцы. І тата пачаў мне ўсё вельмі старанна тлумачыць.

Посмотреть эту публикацию в Instagram

Публикация от Вигвамы | Шатры | Текстиль (@mir_tilda)

Бацька Дар’і, Аляксандр, — тэхнолаг швейнай вытворчасці. Галоўны памагаты ў занятку, які праз колькі гадоў разросся да сапраўднага сямейнага бізнесу. Вельмі падтрымлівае і мама: дзеля справы Наталля нават скончыла бухгалтарскія курсы.

А прыдумляючы назву для брэнда — Maryfleur, яго стваральніца адштурхоўвалася ад імя дачкі Машы.

Напачатку Дар’я завяла старонку ў Instagram, куды выкладала свае працы. З цягам часу стала іх прадаваць і праводзіць майстар-класы па стварэнні лялек. Потым пачала штабнаваць дзіцячы тэкстыль: коўдры, пледы, борцікі для ложачкаў, хрысцільныя наборы.

— Падабалася прыдумляць дызайн, падбіраць тканіны, — успамінае Дар’я.

З 2016-га маленькая справа закруцілася па-даросламу, з’явіўся сайт, актыўна пайшлі замовы. Часткова швейную працу Дар’я стала аддаваць на аўтсорс.

— Але задачы маштабавацца да ўзроўню маркетплэйсаў не ставіла. Баялася: раптам станеш думаць толькі пра лічбы, перастанеш сачыць за якасцю і іншымі важнымі момантамі. Хацелася захаваць разынку, унікальнасць.

Дзесьці ў той час і прыйшла ідэя рабіць вігвамы, яны ж тыпі.

— Бачыла ў інтэрнэце прыклады, але захацелася ў дызайне задзейнічаць і свае ідэі. Тлумачыла бацьку, якім павінен быць мой вігвам, а ён ужо пралічваў тэхналагічныя моманты (як гэты выраб зручней і прасцей змайстраваць), адпрацоўваў лякалы. Першы домік я пашыла для сваіх дзяцей. Дачцэ тады было гадоў восем, сыну на два больш.

Посмотреть эту публикацию в Instagram

Публикация от Вигвамы | Шатры | Текстиль (@mir_tilda)

Вядома, падчас рэпартажу не абышлося без жарту з мультфільма «Прастаквашына». Прыгадваеце? «Гэта індзейская нацыянальная хата. Фігвам называецца!»

Дык вось высветлілася, што многія беларусы хочуць падарыць дзіцяці «індзейскую нацыянальную хату».

— Часта купляюць для дзяцей, якім споўніўся гадок. Зручна так віншаваць з першым міні-юбілеем — атрымліваецца прыгожы вялікі падарунак. Ды і дзеці старэйшыя любяць туды забрацца, пасядзець у цішыні з кніжкамі. Ім, як і любому чалавеку, патрэбен куток для адзіноты — можна нават шторкай акенца завесіць.

На стварэнне першага тыпі ў Дар’і пайшло некалькі дзён: прадумаць, раскроіць, распароць і перарабіць няўдалае. Зараз у швачак, якіх запрашае прадпрымальніца, за дзень атрымліваецца па два-тры камплекты. Камплектам лічыцца вігвам з дыванком, падушкай і тэкстыльным кошыкам для цацак.

— Маркетплэйсы часта прадаюць кітайскія аналагі з сінтэтыкі, дзіця ў такіх вігвамах проста пацее. У нас усё натуральнае: бавоўна, лён. Шмат супрацоўнічаем з баранавіцкім ільнокамбінатам. Некаторыя тканіны — польскія, турэцкія. Ну і шыць трэба якасна: каб ніткі не тырчалі, быў роўны радок.

Навес можна зняць і памыць у машыне: далікатны рэжым, ашчаднае адцісканне.

— Калі я кажу, што вігвам можна памыць, то павінна быць упэўненая, што тканіна не сядзе пасля мыцця на пяць сантыметраў. Таму новыя матэрыялы заўсёды правяраем, каб людзі пасля пакупкі не сказалі: «А што гэта пасля мыцця здарылася з нашай хаткай?» — смяецца Дар’я.

Рэйкі закупляюць на лесапільні.

— Іх спецыяльна падрыхтоўваюць, шліфуюць, робяць адтуліны для вяроўкі. Мы прадумалі дэталі, каб хатка лёгка складвалася. Калі гульня скончылася — можна сабраць і ў куток паставіць.

Вігвамы зараз прадаюцца па 120 рублёў, з дыванком — 170. Можна дакупіць і падушкі (15—30 рублёў за штуку), кошык для цацак (45 рублёў).

— Поўны камплект каштуе крыху больш за 200 рублёў, — удакладняе Дар’я.

Посмотреть эту публикацию в Instagram

Публикация от Вигвамы | Шатры | Текстиль (@mir_tilda)

З часам вігвамы сталі асноўнай прадукцыяй майстэрні. Суразмоўніца тлумачыць чаму:

— Мне вельмі падабалася рабіць борцікі, пледы, дзіцячыя пасцельныя рэчы. Але тут я сутыкнулася з праблемай у коштаўтварэнні: людзі хочуць атрымаць нешта ўнікальнае, толькі для іх дзіцяці, але каб гэта каштавала як у звычайнай краме, дзе вытворчасць масавая. Прычым ты ўвесь час нешта ўзгадняеш з замоўцам, пакуеш, марнуеш безліч часу на невялікае пакрывала, якое хочуць купіць за капейкі. Таму паступова прыйшлі да хатак — тут людзям больш зразумела, адкуль бярэцца кошт.

Першыя вігвамы рабілі пад канкрэтныя замовы, потым змянілі падыход.

— Вырашылі пашыць лінейку, адфатаграфаваць і вывесіць на сайце. Збольшага прапануем ужо гатовы прадукт: у розных стылях, для дзяўчынак, для хлопчыкаў, унісекс. Але бывае, просяць і нешта асаблівае: вышыць імя дзіцяці, зрабіць два акенцы або дзве кішэні замест адной. Калі падабаецца ўжо гатовы выраб, можна купіць тыпі адразу. А калі пад замову — трэба некалькі дзён пачакаць.

Тавар у засеках не залежваецца: штомесяц майстэрня прадае па 30—40 вігвамаў.

— Наш актыўны сезон — з кастрычніка і да пачатку года. Добра купляюць на навагоднія святы, Каляды, калі ездзяць у госці да пляменнікаў ці хроснікаў. Стабільна замаўляюць на дні народзінаў.

Выпадаюць і вельмі вялікія замовы.

— Аднойчы мы працавалі з IT-кампаніяй, якая вырашыла зрабіць дзецям сваіх супрацоўнікаў такія незвычайныя падарункі перад Новым годам. Папрасілі пашыць каля 30 вігвамаў і вышыць свой лагатып. Працавалі з гэтым мы 2,5 тыдня. А ў 2019-м адна турыстычная кампанія замовіла ў нас 300 тэкстыльных мышэй — гэта было, вядома, шаленства, — смяецца Дар’я.

Майстэрня заўсёды працуе з адной-дзвюма швачкамі, якія выконваюць бягучыя замовы і паступова ствараюць запас на склад. Нешта звыш таго аддаецца на пашыў у атэлье.

А што наконт укладанняў у незвычайны бізнес?

— Як першую трату я б успомніла $500 на куплю бытавой швейнай машынкі. Потым набыла аверлок, ён быў ужо даражэйшы — каля $700. Прамысловую швейную машыну ўзялі на распродажы вытворчасці. Абышлася яна долараў у 350, гэта зусім няшмат. Раскройны стол каштуе долараў 100—150. Шукаеш таннейшую мэблю, стэлажы для майстэрні — калі браць новае, будзе дорага. Самай сур’ёзнай пакупкай стала вышывальная машына: каштавала $2500 — яе брала ў растэрміноўку.

Зразумела, ёсць выдаткі і на арэнду — утрыманне майстэрні.

— Першую майстэрню — зусім катушок — зняла, яшчэ займаючыся цацкамі. Людзі сталі прыходзіць да мяне на майстар-класы — немагчыма было ўсіх прымаць у кватэры.

Прадпрымальнікаў, што таксама займаюцца вігвамабудаваннем, у Беларусі нямала.

— Вядома, бываюць і несумленныя канкурэнты, якія могуць капіраваць вырабы. Але ў тых, хто ўвесь час на рынку, свой стыль. Некаторыя вытворцы робяць вігвамы на пяць рэек — атрымліваюцца проста шатры. А нехта здзіўляе роспісамі па тканіне, таксама цікава. Адзін аднаго не паўтараем. Бывае, кліенты дасылаюць фота чужога вігвама і просяць: «Зрабіце як у іх». Тады тлумачыш: «Так не атрымаецца. Вось ёсць наш вігвам, ён такі, але для вас можам сцяжкі на вяршыні замяніць на пёркі, нанесці вышыўку».

Посмотреть эту публикацию в Instagram

Публикация от Вигвамы | Шатры | Текстиль (@mir_tilda)

Нягледзячы на сотні адшытых індзейскіх хатак, стомленасці ад іх няма.

— Была спроба шыць хаткі для жывёл. Кошт вырабу разам з дыванком быў каля 60 рублёў, даражэй людзі не купляюць. А за канструктыў вігвама для сабакі нам самім налічылі як за прадмет мэблі! Эканоміка не склалася, а можа, я проста не надта натхнілася гэтай ідэяй.

Посмотреть эту публикацию в Instagram

Публикация от Вигвамы | Шатры | Текстиль (@mir_tilda)

Раней вігвамы з Мінска карысталіся попытам у Еўропе і нават на радзіме індзейцаў, у Амерыцы. Але летась продажы за мяжу моцна знізіліся, засталася толькі Расія.

Аднак за ўсе гэтыя гады Дар’я ні разу не пашкадавала, што занялася тэкстыльнай справай.

— Я б не сказала, што быў нейкі момант, калі хацелася зачыніцца. Так, у кавід мы моцна і не думалі пра вігвамы, але без працы не сядзелі — шылі маскі.

Апрача вігвамаў, майстэрня выпускае шатры для дзяцей (праўда, надта папулярнымі яны не сталі). А яшчэ прадае тканіны, фурнітуру і наборы для шыцця лялек, з якіх Дар’я пачынала.

— Вяду праект «Школа шыцця» для дарослых і дзяцей. Цяпер у мяне займаецца дзяўчынка з сіндромам Даўна — у такіх выпадках ручная работа асабліва карысная, бо развіваецца дробная маторыка, навыкі камунікацыі. Рада, што праца ідзе! Мы са сваімі вігвамамі дорым людзям радасць, гэта акрыляе.

«Onlíner па-беларуску» ў Telegram. Моўныя віктарыны, тэсты для аматараў вандровак і тэксты на роднай мове

Перадрук тэксту і фотаздымкаў Onlíner без дазволу рэдакцыі забаронены. ng@onliner.by