Змест

• Як год падарожнічаць па свеце без капейкі ў кішэні
• Вяртанне на радзіму і выбар дома
• Як прывесці ў парадак 100-гадовы дом
• А з дзецьмі як быць?

Восем гадоў таму спадарыня Марцінэс з ньюёркскага бюро рэгістрацыі шлюбаў паставіла штампы ў пашпарты Яўгеніі і Верасня, афіцыйна замацаваўшы іх саюз. Гэта было падчас культурнага трыпу, арганізаванага ўкраінскім акцёрам Леанідам Кантэрам. Тады многія людзі схапілі за ножкі зэдлікі на сваіх кухнях і адправіліся да берагоў чатырох акіянаў, каб паказаць, што свет не мае межаў. Жэня і Верасень вырашылі падтрымаць рух, узялі зэдлік у адну руку, адзін аднаго — у другую і паехалі на іншы край свету.

Грошай у рамантыкаў было толькі на квіток у адзін бок. Выйшаўшы з самалёта, Верасень адправіўся на Брайтан-Біч і зайшоў у першы ж рэстаран з пытаннем, ці не патрэбны ім лішнія рукі. Яму пашчасціла.

Праз паўдня хлопца з незвычайным нават для Беларусі імем ужо афармлялі на 16-гадзінны працоўны дзень.

— Тады я нават не ведаў англійскай мовы, але Брайтан-Біч — гэта такая Адэса 1989 года, яна жыве па сваіх законах логікі. Мне патлумачылі, што я павінен рабіць, каму падаваць ваду з лёдам, а каму толькі хлеб прыносіць — і я пачаў працаваць. Калі да нас раптам траплялі «замежнікі» (так на Брайтан-Біч называюць англамоўных людзей), я выслухоўваў іх заказ, міла ўсміхаўся, упэўнена казаў «Sure» і сыходзіў шукаць на кухні каго-небудзь з нармальнай англійскай, — распавядае поўную сюррэалізму гісторыю Верасень.

Жэня ў гэты час выходзіла на вуліцу, дзе па 4—5 гадзін у дзень грала на скрыпцы. У маладых людзей не было мэты заставацца там надоўга, яны толькі хацелі падзарабіць крыху грошай, каб працягнуць сваё авантурнае падарожжа. За дзень атрымоўвалася зарабляць прыкладна па $100 на чалавека, часам больш.

— Я зарабляла больш, чым Верасень. Памятаю, праходзіць міма мужчына і кладзе перада мной $50. Мне так няёмка становіцца — я ж разумею, што не найграла на такую суму. Ён пастаяў, паслухаў, яшчэ $50 паклаў і пайшоў. Такое нярэдка здаралася за гэтыя тры месяцы, — Жэня сядзіць пад абмаляванай пункцірнымі лініямі картай свету і ўспамінае, як усё пачыналася.

Праз тры месяцы жыцця ў сяброў і знаёмых пара купіла новы камп'ютар, фотаапарат і аб'ектыў, вопратку і абутак, палатку і спальныя мяшкі, а ў кішэні засталося яшчэ каля $3000. Наперадзе іх чакаў цэлы год вандровак уздоўж усяго кантынента. Былі карнавалы і праца на будоўлі, начлег на закінутых запраўках і вулічныя тэатральныя пастаноўкі, але заставацца ў Штатах яны не збіраліся — трэба было ехаць дадому.

— Мы ж пры такім сацыяльным ладзе выраслі, што Амерыка шмат чым шакавала. Гэта спецыфічная краіна. Анекдот пра «сонца свеціць — негры працуюць» — на самай справе не такі ўжо і анекдот. Калі я працаваў на будоўлі, мы выязджалі з першымі прамянямі сонца, елі толькі ў дарозе, а інструменты пачыналі збіраць толькі на заходзе.

Кажуць, што па статыстыцы кожны чацвёрты беларус застаецца жыць у Штатах пасля падарожжаў. Вось нас адсюль з'язджала чацвёра, а вярнулася толькі трое, так што для нас там месца не было, — усміхаецца Верасень, седзячы ля акна, праз якое відаць велізарны зялёны пагорак.

У Беларусь маладыя людзі дабіраліся праз Кіеў. Дарога падкідала панурых памежнікаў, паўпустыя правінцыйныя крамы, засяроджаных людзей у чорных куртках і шапках — пасля гарачай Лацінскай Амерыкі дом здаваўся неверагодна шэрым.

— Усё было нерэальна сумным. Мы прыехалі ў Мінск і зразумелі, што рабіць там няма чаго. Затое спыніўшыся каля крамы ў Светлагорску, я зразумела, што ўпершыню за доўгі час магу пакінуць рэчы ў багажніку аўтамабіля і не перажываць за іх.

Паколькі ў Беларусі жывуць усе нашы сваякі і сябры, мы вырашылі паехаць па краіне і паглядзець, што там цяпер адбываецца. Высветлілася, што не так усё і дрэнна, — дзеліцца Жэня.

Пара трохі пакаталася па краіне, спалохалася палескіх камароў і мінскіх коштаў, а потым трапіла ў паўпустую вёску ў Валожынскім раёне. На мяжы з прыродай стаяў стары драўляны дом, у якім відавочна ніхто не жыў. Верасень пастукаў у суседні дом і спытаў, ці не прадаюць тут нерухомасць. Аказалася, прадаюць.

— На наступны дзень мы ўжо забіралі ў гаспадароў ключы. Нават дзверы не адчынялі — адразу зразумелі, што гэта наш дом. За яго прасілі ўсяго $1800. А колькі вы хацелі? Як за мінскую кватэру? Я ўвогуле не разумею, хто іх бярэ. Яшчэ нядаўна «двушка» ў цэнтры Мінска каштавала як кватэра ў Берліне. Толькі ж там столь вышэй, ды і Берлін вакол...

Па-мойму, у людзей проста не хапае фантазіі для таго, каб разумна патраціць грошы. Гэта ж усеагульная мара — купіць кватэру ў сталіцы. І ўсё. Далей няма нічога. Нават калі б у мяне было $100 000, я б нізавошта не выдаткаваў іх на кватэру ў Мінску, — пускаецца ў развагі хлопец.

— Калі ў нас пытаюцца, ці далёка мы жывём, я заўсёды перапытваю — «ад чаго»? Ад нас да Вільні, напрыклад, столькі ж, колькі да Мінска, — падхоплівае думку мужа Яўгенія. — Мінск — не панацэя!

Калі сям'я толькі пераехала ў гэты дом, тут не было ніякіх камунікацый. Будынак не быў дагледжаны, унутры стаяў непрыемны пах.

— Мы пераехалі сюды адразу, як толькі змаглі. Нам пасля начоўкі на закінутых запраўках падчас падарожжа гэты дом быў за шчасце! Не спалохала ні павуціна па кутах, ні непрыемны пах. А мама вось на наваселлі плакала, — ужо са смехам успамінаюць гаспадары: сёння іх дом выглядае акуратна і ўтульна.

У вёсцы Лохаўшчына яны жывуць ужо больш за пяць гадоў. Перш за ўсё Верасень знёс усю агароджу — суседзяў усё роўна амаль няма. Ды калі б і былі...

Каля брамы стаіць гліняная хлебапечка, на хляве вісіць вялізная карціна беларускага мастака Захара Кудзіна, які гасцяваў тут каля месяца і не ведаў, чым сябе заняць.

Стары хлеў Верасень ператварыў у невялікую майстэрню, дзе вучыцца працаваць з дрэвам. Нядаўна знайшоў старое цясло і зараз спрабуе зрабіць з яго дапамогай музычны інструмент, назву для якога пакуль не прыдумаў.

— Наогул, я вучыўся ў Варшаве на геолага, але ніколі ім не працаваў — асяроддзе ў нас такое. А тут я афіцыйна аформлены рамеснікам. Раблю ўсякія дробязі, прадаю знаёмым. З усімі гэтымі законамі аб дармаедстве ... Напэўна, таму я і рамеснік, — усміхаецца хлопец і паказвае свой творчы падворак. — З працай тут, вядома, усё дрэнна. Заробак у 300 рублёў лічыцца вельмі высокім, у калгасе плацяць яшчэ менш. Не ведаю, як мясцовыя тут жывуць. У нас наогул вельмі дарагая краіна. Нават у Нью-Ёрку ежа танней. Напэўна, ёсць доля праўды ў тым, што ў нас жывуць альбо няўдачнікі, альбо рамантыкі.

Таксама сям’я жыве за кошт творчых выступленняў, з якімі перыядычна ездзіць па краіне, перакладаў кніг і вычыткі тэкстаў. Да таго ж нядаўна маладыя людзі запусцілі новы сайт пра даўншыфцінг у Беларусі. Пакуль грошай ён не прыносіць, але ўсё наперадзе.

Верасень працягвае экскурсію па сваёй гаспадарцы. Не так даўно яны з жонкай зрабілі невялікую прыбудову і памянялі стары шыфер на металадахоўку. Цяпер з боку вуліцы будынак выглядае даволі сучасна.

Сам жа дом быў пабудаваны роўна сто гадоў таму. Унутры стол 1938 года, старадаўні куфар, нізенькія дзверы на каваных завесах. Гаспадар дастае з паліцы жоўты ліст, змучаны часам. Гэтыя паперы пачатку 1930-х гадоў ён знайшоў на гарышчы. Разабраць рускія словы, напісаныя польскімі літарамі, даволі праблематычна.

— Письмо от вашего брата, Ивана. Уведомляю я вас, дорогие братья, что я жив-здоров. Того и вам желаю. От Господа Бога доброго вам здоровья. И шлю я вам большое спасибо за ваше письмо, которое я получил. И прошу я вас, как получите мое письмо, то отпишитесь, скажите хлопцам, пускай напишут карточки и вложат до вас, — спрабуе не збіцца ў шматлікіх паўторах Верасень і даслоўна ўзнавіць даволі цікавы стыль выкладу. — Там усё гэта на чатыры старонкі размазана, але калі па сутнасці, то мужык пытаецца, як справы, і просіць грошай, каб зноў напісаць.

Маладыя людзі знайшлі тут нямала артэфактаў, якія вырашылі ўплесці ў свой нескладаны інтэр'ер. Старая мэбля на фоне сучасных будматэрыялаў выглядае даволі незвычайна. У гасцявым пакоі сцены абшыты гіпсакардонам і пафарбаваны ў белы колер, палічкі і шафкі гаспадар рабіў сам, як умеў. Драўляныя шклопакеты купіў на барахолцы — па $15 за штуку.

— Амаль усё стараюся рабіць сам. Палічка не падае — добра, вокны не вывальваюцца — і на тым дзякуй. Мне проста цікава ўсё гэта рабіць. Кожны дзень нейкі новы занятак — выдатная абарона ад Альцгеймера, — смяецца хлопец, які амаль усё жыццё правёў у горадзе. — Раней у нас увесь пакой быў размаляваны ў розныя колеры і быў падобны да клуба, але потым мы зразумелі, што ў клубе жыць не прыкольна, і ўсё зафарбавалі белым.

У другім пакоі інтэр'ер прыкладна такі ж — сельскія матывы, дапоўненыя сучаснымі прадметамі побыту. На ўвесь рамонт, уключаючы прыбудову, замену даху і правядзенне ўсіх камунікацый, маладыя людзі патрацілі $10 000, хоць гэтая лічба досыць умоўная, бо складалася гадамі.

У доме ёсць душ, туалет, газавая пліта, пральная і нават пасудамыечная машына.

Нядаўна ў сям'і з'явілася дзіця, але пра магчымыя ў сувязі з гэтым праблемы гаспадары гавораць з усмешкай.

— Гэты дом прастаяў сто гадоў, яшчэ гадоў дваццаць дакладна прастаіць. Побач ёсць школа, у якую дзяцей возіць школьны аўтобус, а можна і самім у Валожын адвозіць. Увогуле, будзе відаць. А паколькі працуем мы дома, у садок можам наогул не аддаваць і выхоўваць самі, — распавядае Жэня.

— Не бачу ў гэтым ніякіх складанасцей. Можа, на той момант мы наогул будзем жыць дзе-небудзь у іншым месцы, — працягвае думку жонкі Верасень. — Не трэба замарочвацца раней часу.

Перфаратары ў каталогу Onliner.by

Таксама чытайце:

• «Сидя в деревне, не сложно зарабатывать $500». Молодая семья купила дом за $5,5 тысячи и строит собственное поселение
• Сено, глина, ЗОЖ. Репортаж из «деревни будущего»
• Как за три месяца и $4000 превратить ветхий деревенский дом под Минском в комфортное жилье. Опыт молодой семьи
• Уехали из Минска в деревню, построили дом за $27 000, делают бизнес. История молодой семьи, которая решила квартирный вопрос
• Бесплатный особняк. Белорус построил трехэтажный дом из мусора, а двор превратил в музей
• Провинциальное фэнтези. Бизнесмен из глубинки купил дом в деревне и создал там нечто невероятное
• Сельский smart house. Житель белорусской глубинки построил лифт в деревенском доме и антенну высотой с двадцатиэтажку
• Рай в шалаше. Чтобы не тратить деньги на аренду квартиры, молодая пара поселилась в вагончике под Минском

Наш канал у Telegram. Далучайцеся!

У меру навін, у меру мемаў і шмат весялосці ў нашай суполцы ў VK

Перадрук тэксту і фатаграфій Onliner.by без дазволу рэдакцыі забаронены. nak@onliner.by